Προτείνω σε κάθε οικογένεια να καθίσει γύρω από το τραπέζι, όπως εξάλλου κάθησαν ακόμη και οι πολιτικοί αρχηγοί δίνοντας το παράδειγμα και να συζητήσει σχετικά με τις συνήθειες που πρέπει ν’ αλλάξουμε, καθώς και τρόπους μείωσης των εξόδων μας, γιατί σε δύσκολους καιρούς προσέχουμε για να έχουμε!Αν και η αποχή από την ανταλλαγή δώρων φαίνεται ως κοινωνικά αδιανόητη, καθότι εξ’ αυτού παρασυρόμαστε σε ένα παιχνίδι αλόγιστων εξόδων, αξίζει να ξανασκεφτούμε λοιπόν αν πρέπει φέτος ή αρχής γενομένης από φέτος να κάνουμε δώρα στις γιορτές ή έστω τι δώρα να κάνουμε.
Η συνήθεια μας να προσφέρουμε δώρα είναι πανάρχαια και μια γέννηση, βάφτιση, γάμος ή γιορτή είναι μια ευκαιρία. Κατά κανόνα αυτοί που είχαν μεγαλύτερη οικονομική άνεση, άρα γενικώς οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, έδιναν δώρα στους πιο μικρούς ώστε να στηρίξουν το ξεκίνημα μιας πορείας. Επίσης οι υπήκοοι έδιναν δώρα με γαλαντομία από την παραγωγή τους, γεωργική ή χειροτεχνική, στους άρχοντες και τους αφέντες για να τα έχουν καλά μαζί τους. Στις μέρες μας, τα μεσαία στρώματα της κοινωνίας είναι τα πλέον πολυπληθή και κυρίαρχα και μαζί τους η ισοδυναμία, η ισοτιμία και η κοινωνία πολιτών ενδυναμώθηκαν, η ψηφιακή τεχνολογία επελαύνει. Ετσι τα δώρα έχασαν το παλιό νόημα και συνηθίζονται από καθωσπρεπισμό μέχρι τον βαθμό του αυτοκαταναγκασμού, χωρίς ουσιαστική επίγνωση και περιεχόμενο της χειρονομίας, αντί να αφιερώνουμε το υστέρημά ή πλεόνασμα μας σε αυτούς που το έχουν ανάγκη, ανθρώπους και φύση, μέρος της οποίας είμαστε κι εμείς. Επίσης όσοι προσφέρουν με ενθουσιασμό δώρα πιθανόν να προκαλούν την υποχρέωση της ανταπόδοσης ή αλλιώς το αίσθημα της εξάρτησης ή κατωτερότητας δημιουργώντας δηλαδή συνθήκες καταπίεσης, εφόσον δεν είναι όλοι σε θέση να ανταποκριθούν στην αβρότητα του άλλου. Η ανταλλαγή δώρων μειώνει τα χρήματα μας και προσθέτει αρκετά άχρηστα δώρα στο σπίτι, ενώ είσαι υποχρεωμένος να ευχαριστείς ισχυριζόμενος υποκριτικά τι ωραία που είναι. Όσοι αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και δεν είναι λίγοι σήμερα, χρειάζονται τα χρήματα των δώρων για να καλύψουν ουσιαστικές και επιτακτικές ανάγκες.
Ο κανόνας είναι ότι ξοδεύουμε τα χρήματα μας, για αρκετούς δε αυτά είναι και λιγοστά τώρα, για να αγοράζουμε άχρηστα πράγματα για άλλους. Αυτά, τα δώρα, είτε δεν είναι του γούστου τους, είτε δεν έχουν χρηστική αξία, είτε αγοράζονται στο κυνήγι μιας δήθεν ή έστω πραγματικής πρωτοτυπίας και έκπληξης. Δεν είναι λίγο πολυτέλεια αυτό σήμερα; Μήπως είναι μέρος ενός καταναλωτισμού που μπορεί να μην έχει και πολύ νόημα; Γιατί πέφτουμε στην παγίδα ότι η αγάπη μας στα παιδιά μας πρέπει να αποδεικνύεται με δώρα, διαβρώνοντας ένα σύστημα αξιών, το οποίο υποτίθεται ότι χτίζουμε μαθαίνοντας τα τις πνευματικές και ηθικές αξίες, το μέτρο ως προς τα υλικά αγαθά, και την επιφύλαξη προς την τηλεοπτική διαφήμιση;
Αρα, φέτος αυτή τη δύσκολη χρονιά, μπορούμε (1) να δοκιμάσουμε να μην κάνουμε δώρα και του χρόνου βλέπουμε, (2) αν παρολ’ αυτά αντέχουμε ή επιμένουμε, μπορούμε να σκεφτούμε έναν Σύλλογο, την επιτροπή κοινωνικής μέριμνας ενός Δήμου ή μια ομάδα που προσφέρει έργο στους συνανθρώπους, στα παιδιά ή στο φυσικό περιβάλλον, κατευθείαν κάποιους που έχουν ανάγκη και να τους ενισχύσουμε οικονομικά βάζοντας κάτω από το δένδρο μας ένα μήνυμα ότι αντί δώρου στους συγγενείς μας προσφέραμε ένα ποσόν για έναν ευγενή σκοπό, (3) αν τέλος δεν μας πολυαρέσει η αποχή από προσωπικά δώρα μπορούμε να ορίσουμε ένα πλαφόν για τη φετινή ανταλλαγή δώρων ώστε να βγουν όλοι από τη δύσκολη θέση, (4) σε κάθε περίπτωση να αγοράσουμε με περίσκεψη τα δώρα μας ως προς την πραγματική τους αξία για τους αποδέκτες τους, αποφεύγοντας ειδικώς τα δώρα μιας χρήσης και τέλος, (5) όσοι έχουμε παιδιά να σκεφτούμε να τους εμφυσήσουμε το πνεύμα της αποταμίευσης «ανοίγοντας» τους έναν λογαριασμό ταμιευτηρίου, ή να τους διαλέξουμε ένα ποιοτικό βιβλίο.
Αν κάποιος επικαλεσθεί τις οικονομικές επιπτώσεις σε όσους κατασκευάζουν ή εμπορεύονται είδη δώρου, θα του υπενθυμίσω την ανάγκη προσαρμογής των επιχειρήσεων στις σύγχρονες ανάγκες και την κλιματική αλλαγή, αλλά και το οικονομικό κόστος της διαχείρισης απορριμμάτων, ακόμη κι αν αυτή υπήρχε ως ολοκληρωμένη διαλογή στην πηγή στον τόπο μας, αφού άχρηστα δώρα είναι σημερινά ή μελλοντικά απορρίμματα.
Μήπως η ανταλλαγή δώρων δεν είναι τίποτε άλλο από μια κεκτημένη ταχύτητα ενός είδους ανάπτυξης που δεν πάει άλλο και μια ξεπερασμένη συνήθεια, που όπως και τόσες άλλες, στην εποχή που έρχεται, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε;
Χρόνια πολλά και καλή χρονιά σε όλους με αγάπη. Ισως το καλύτερο δώρο να είναι οι ειλικρινείς ευχές!
Νίκος Γιαννής
Περιφέρεια Αττικής, www.nicosyannis.gr
Η συνήθεια μας να προσφέρουμε δώρα είναι πανάρχαια και μια γέννηση, βάφτιση, γάμος ή γιορτή είναι μια ευκαιρία. Κατά κανόνα αυτοί που είχαν μεγαλύτερη οικονομική άνεση, άρα γενικώς οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, έδιναν δώρα στους πιο μικρούς ώστε να στηρίξουν το ξεκίνημα μιας πορείας. Επίσης οι υπήκοοι έδιναν δώρα με γαλαντομία από την παραγωγή τους, γεωργική ή χειροτεχνική, στους άρχοντες και τους αφέντες για να τα έχουν καλά μαζί τους. Στις μέρες μας, τα μεσαία στρώματα της κοινωνίας είναι τα πλέον πολυπληθή και κυρίαρχα και μαζί τους η ισοδυναμία, η ισοτιμία και η κοινωνία πολιτών ενδυναμώθηκαν, η ψηφιακή τεχνολογία επελαύνει. Ετσι τα δώρα έχασαν το παλιό νόημα και συνηθίζονται από καθωσπρεπισμό μέχρι τον βαθμό του αυτοκαταναγκασμού, χωρίς ουσιαστική επίγνωση και περιεχόμενο της χειρονομίας, αντί να αφιερώνουμε το υστέρημά ή πλεόνασμα μας σε αυτούς που το έχουν ανάγκη, ανθρώπους και φύση, μέρος της οποίας είμαστε κι εμείς. Επίσης όσοι προσφέρουν με ενθουσιασμό δώρα πιθανόν να προκαλούν την υποχρέωση της ανταπόδοσης ή αλλιώς το αίσθημα της εξάρτησης ή κατωτερότητας δημιουργώντας δηλαδή συνθήκες καταπίεσης, εφόσον δεν είναι όλοι σε θέση να ανταποκριθούν στην αβρότητα του άλλου. Η ανταλλαγή δώρων μειώνει τα χρήματα μας και προσθέτει αρκετά άχρηστα δώρα στο σπίτι, ενώ είσαι υποχρεωμένος να ευχαριστείς ισχυριζόμενος υποκριτικά τι ωραία που είναι. Όσοι αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και δεν είναι λίγοι σήμερα, χρειάζονται τα χρήματα των δώρων για να καλύψουν ουσιαστικές και επιτακτικές ανάγκες.
Ο κανόνας είναι ότι ξοδεύουμε τα χρήματα μας, για αρκετούς δε αυτά είναι και λιγοστά τώρα, για να αγοράζουμε άχρηστα πράγματα για άλλους. Αυτά, τα δώρα, είτε δεν είναι του γούστου τους, είτε δεν έχουν χρηστική αξία, είτε αγοράζονται στο κυνήγι μιας δήθεν ή έστω πραγματικής πρωτοτυπίας και έκπληξης. Δεν είναι λίγο πολυτέλεια αυτό σήμερα; Μήπως είναι μέρος ενός καταναλωτισμού που μπορεί να μην έχει και πολύ νόημα; Γιατί πέφτουμε στην παγίδα ότι η αγάπη μας στα παιδιά μας πρέπει να αποδεικνύεται με δώρα, διαβρώνοντας ένα σύστημα αξιών, το οποίο υποτίθεται ότι χτίζουμε μαθαίνοντας τα τις πνευματικές και ηθικές αξίες, το μέτρο ως προς τα υλικά αγαθά, και την επιφύλαξη προς την τηλεοπτική διαφήμιση;
Αρα, φέτος αυτή τη δύσκολη χρονιά, μπορούμε (1) να δοκιμάσουμε να μην κάνουμε δώρα και του χρόνου βλέπουμε, (2) αν παρολ’ αυτά αντέχουμε ή επιμένουμε, μπορούμε να σκεφτούμε έναν Σύλλογο, την επιτροπή κοινωνικής μέριμνας ενός Δήμου ή μια ομάδα που προσφέρει έργο στους συνανθρώπους, στα παιδιά ή στο φυσικό περιβάλλον, κατευθείαν κάποιους που έχουν ανάγκη και να τους ενισχύσουμε οικονομικά βάζοντας κάτω από το δένδρο μας ένα μήνυμα ότι αντί δώρου στους συγγενείς μας προσφέραμε ένα ποσόν για έναν ευγενή σκοπό, (3) αν τέλος δεν μας πολυαρέσει η αποχή από προσωπικά δώρα μπορούμε να ορίσουμε ένα πλαφόν για τη φετινή ανταλλαγή δώρων ώστε να βγουν όλοι από τη δύσκολη θέση, (4) σε κάθε περίπτωση να αγοράσουμε με περίσκεψη τα δώρα μας ως προς την πραγματική τους αξία για τους αποδέκτες τους, αποφεύγοντας ειδικώς τα δώρα μιας χρήσης και τέλος, (5) όσοι έχουμε παιδιά να σκεφτούμε να τους εμφυσήσουμε το πνεύμα της αποταμίευσης «ανοίγοντας» τους έναν λογαριασμό ταμιευτηρίου, ή να τους διαλέξουμε ένα ποιοτικό βιβλίο.
Αν κάποιος επικαλεσθεί τις οικονομικές επιπτώσεις σε όσους κατασκευάζουν ή εμπορεύονται είδη δώρου, θα του υπενθυμίσω την ανάγκη προσαρμογής των επιχειρήσεων στις σύγχρονες ανάγκες και την κλιματική αλλαγή, αλλά και το οικονομικό κόστος της διαχείρισης απορριμμάτων, ακόμη κι αν αυτή υπήρχε ως ολοκληρωμένη διαλογή στην πηγή στον τόπο μας, αφού άχρηστα δώρα είναι σημερινά ή μελλοντικά απορρίμματα.
Μήπως η ανταλλαγή δώρων δεν είναι τίποτε άλλο από μια κεκτημένη ταχύτητα ενός είδους ανάπτυξης που δεν πάει άλλο και μια ξεπερασμένη συνήθεια, που όπως και τόσες άλλες, στην εποχή που έρχεται, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε;
Χρόνια πολλά και καλή χρονιά σε όλους με αγάπη. Ισως το καλύτερο δώρο να είναι οι ειλικρινείς ευχές!
Νίκος Γιαννής
Περιφέρεια Αττικής, www.nicosyannis.gr
