Τετάρτη 18 Μαρτίου 2009

Παγκόσμια Ημέρα Νερού

του Βουλευτού Νέας Δημοκρατίας της Περιφέρειας Αττικής κ. Νίκου Καντερέ.
Το νερό αποτελεί το πολυτιμότερο αγαθό που μας παρέχει η φύση. Πέρα από το γεγονός ότι συνιστά απαραίτητο παράγοντα για τη διασφάλιση της ζωής, συνετέλεσε παράλληλα και στην ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Εκεί όπου υπήρχαν μεγάλα ποτάμια, στις περιοχές του Νείλου και της Μεσοποταμίας, πρωτοάνθισε ο πολιτισμός. Οι ποταμοί αυτοί πέρα από το γεγονός ότι εξασφάλισαν επάρκεια τροφής μέσω της άρδευσης της γης, αποτέλεσαν και διαύλους επικοινωνίας για τη διάδοση γνώσεων και ιδεών. Δεν είναι να απορούμε λοιπόν, που το νερό, σαν πηγή και σύμβολο της ζωής, έγινε από τα πανάρχαια χρόνια αντικείμενο λατρείας όλων των λαών.
Στη σύγχρονη εποχή, ωστόσο, αυτή η πηγή ζωής τείνει να αποτελέσει πλέον είδος εν ανεπαρκεία και το φάσμα της λειψυδρίας προοιωνίζει δεινά για την ανθρωπότητα. Το πρόβλημα αυτό οφείλεται σε µία σειρά από αίτια όπως η έλλειψη σχεδιασμού, η κακή διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων, η καταστροφή των δασών, η περιφρόνηση των φυσικών νόμων που διέπουν τον υδρολογικό κύκλο και η μείωση των βροχοπτώσεων λόγω κλιματικών αλλαγών, κ.ά. Σε αυτά έρχονται να προστεθούν η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού της γης, η μαζική κατανάλωση και η μόλυνση του νερού με αποτέλεσμα την ανεπάρκεια της διαθεσιμότητας του πόσιμου νερού για την κάλυψη των αναγκών της σύγχρονης εποχής.
Αυτές οι συνθήκες καθιστούν το νερό αγαθό στρατηγικής σημασίας και γενεσιουργό αίτιο για πολιτικές διενέξεις. Υπάρχουν φωνές που ισχυρίζονται ότι τις επόμενες δεκαετίες, σε περισσότερα από 300 μέρη στον πλανήτη μας θα ξεσπάσουν πόλεμοι, όχι επεκτατικοί, αλλά πόλεμοι για την εξασφάλιση υδατικών αποθεμάτων. Μπροστά στον κίνδυνο αυτό απαιτείται δραστηριοποίηση, όχι τοπική και μεμονωμένη, αλλά παγκόσμια και διακρατική. Ο Ο.Η.Ε. ήδη από το 1992 έχει καθιερώσει την 22α Μαρτίου κάθε έτους ως παγκόσμια ημέρα για το νερό. Η ημέρα αυτή δεν αποτελεί κάποιου είδους γιορτή, αλλά μια υπενθύμιση για τον αγώνα που θα πρέπει ο καθένας μας να διεξάγει σε καθημερινή βάση προκειμένου να αποφύγουμε τον κίνδυνο της λειψυδρίας. Ήδη η κατανάλωση νερού έχει αυξηθεί έξι φορές κατά τη διάρκεια του τελευταίου αιώνα, ενώ πλέον το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού στερείται την πρόσβαση σε καθαρό νερό. Στην περίπτωση που διατηρηθούν οι δεδομένες συνθήκες, υπολογίζεται ότι δύο στους τρεις ανθρώπους θα ζει σε συνθήκες στέρησης πόσιμου νερού έως το 2025.
Στη χώρα μας το πρόβλημα είναι πιο εμφανές. Τα νησιά, οι παράκτιες περιοχές και οι πόλεις έχουν ήδη πρόβλημα επάρκειας νερού. Σε περιοχές με έντονη βιομηχανική δραστηριότητα υπάρχει ρύπανση του νερού, ενώ η ανατροπή του παγκόσμιου κλίματος, την οποία ζούμε ήδη, προκαλεί μείωση των βροχοπτώσεων. Το 38% των κατοίκων της Μεσογείου θα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα νερού τις επόμενες δεκαετίες. Σε γενικές γραμμές στη χώρα μας παρατηρείται μείωση των βροχοπτώσεων κατά 10-30%, ενώ το 2007 σε κάποιες περιοχές έπεσε 60% λιγότερη βροχή.
Στην περιοχή της περιφέρειας Αττικής ειδικότερα οφείλουμε να επισημάνουμε ότι οι φετινές βροχοπτώσεις υπήρξαν κάπως πιο ενθαρρυντικές σε σχέση με αυτές των περασμένων ετών. Το γεγονός αυτό μας επιτρέπει να τρέφουμε ελπίδες ότι θα αποφύγουμε την έντονη ξηρασία που ευνοεί τις πυρκαγιές κατά τους θερινούς μήνες. Ένα θέμα, ωστόσο, που θα πρέπει να προσέξουμε είναι η ανεξέλεγκτη έκδοση αδειών γεωτρήσεως, που σε τελική ανάλυση προκαλεί πτώση του υδροφόρου ορίζοντα. Επίσης, στο πλαίσιο της αποταμίευσης του κατακρημνιζόμενου υετού ίσως είναι σκόπιμη η κατασκευή μικρών φραγμάτων τοπικού επιπέδου. Τέλος, επειδή πάνω από το 10% του νερού που διοχετεύει καθημερινά στην Αττική χάνεται εξαιτίας διαρροών στο δίκτυο ύδρευσης, επιβάλλεται από την πλευρά των Δήμων ο εντοπισμός και η επιδιόρθωση των προβλημάτων του δικτύου.
Μια προσεκτικότερη προσέγγιση του θέματος καταδεικνύει ότι το πρόβλημα της λειψυδρίας είναι πρωτίστως πολιτικό. Αυτό που ζητείται είναι η πολιτική βούληση για την προστασία του περιβάλλοντος και τη σωστή και δίκαιη διαχείριση των υδατικών αποθεμάτων. Το τελευταίο βέβαια περιλαμβάνει και την ατομική ευθύνη στον περιορισμό της σπατάλης που γίνεται σήμερα. Το νερό είναι δημόσιο αγαθό και απαραίτητο στοιχείο για τη ζωή. Για το λόγο αυτό, οφείλουμε να διασφαλίσουμε την απρόσκοπτη ροή του προς όλους τους ανθρώπους, παντού και πάντοτε. Βέβαια, αυτό δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί αν δεν συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι οφείλουμε να καταναλώνουμε το αναφαίρετο αυτό αγαθό με υπευθυνότητα.