Τελικά τι σημαίνει η ιστορία ενός λαού και γιατί διδάσκεται τόσα χρόνια στα σχολεία; Τι νόημα έχει να γνωρίζει κάποιος τι έγινε τόσα χρόνια πίσω; Γιατί να θυμάται όλους αυτούς τους ήρωες που πολέμησαν σαν υπεράνθρωποι από αγάπη για μια πατρίδα μια ιδέα ένα ιδανικό. Τι νόημα έχει να καμαρώνουμε για κάτι που όσο περνάει ο καιρός γίνεται τόσο απόμακρο τόσο ξένο. Γιατί πρέπει να ασχολούμαστε με κάτι που δεν έχει καμία σχέση με το παρόν με κάτι που μας κάνει να κοιταχτούμε απορημένοι αν συνέβη κάποτε εδώ σ' αυτή τη χώρα. Τι σχέση έχουμε εμείς μ' όλους αυτούς που θυσίασαν την ζωή τους για το σύνολο. Τι σχέση έχουμε εμείς με την λέξη δημοκρατία και εκλογική διαδικασία; Τι σχέση έχουμε εμείς με τόσα και τόσα γεγονότα ανδρείας, ελευθερίας, φιλοσοφίας, δημοκρατίας , πολιτισμού, αλληλεγγύης και ανθρωπιάς.
Γιατί μας τα διδάσκετε; Για να πάρουμε ως παράδειγμα αυτό το λαμπρό παρελθόν ή μήπως για να μας ντροπιάσετε; Γιατί μας πληγώνετε με όλα αυτά τα μαθήματα ιστορίας που δείχνουν ότι είμαστε ξένοι σ' αυτόν τον τόπο. Αλλοδαποί μετανάστες που βρεθήκανε τυχαία εδώ; Μα εμείς είμαστε Έλληνες αλλά ποιο είναι εκείνο το κοινό χαρακτηριστικό που το αποδεικνύει; Η εντοπιότητα; Τι άλλο; Ακόμη κι αυτό το μάθημα της ιστορίας είναι άγνωστο στην πλειοψηφία των κατοίκων αυτής της γωνίας αλλά πιστεύω πως η αιτία αυτής της αμάθειας δεν είναι η ξεροκεφαλιά. Είναι η αίσθηση του ξένου του απόμακρου ή μήπως είναι η αίσθηση της ντροπής; Τότε γιατί το διδάσκετε; Γιατί μας πληγώνετε κι άλλο; Μας αρκεί που μας ταπεινώσατε και μας αποδείξατε ότι αν εσείς είστε νάνοι εμείς είμαστε σκουλήκια της γης.
Ω εσείς αγανακτισμένοι Έλληνες, η επανάσταση μπορεί να περιμένει να εμφανιστεί ένας νέος ήρωας που θα ξεπεράσει την εποχή του, που θα καταφέρει να αποφύγει την παγίδα του γραφικού, αλλά ποια άλλα χαρακτηριστικά πρέπει να διαθέτει;
Αρετή και τόλμη; Φιλοσοφική διάθεση και θετική σκέψη; Όραμα και δημιουργικότητα; Βλέμμα αγέρωχο και πείσμα; Κορμί λιονταρίσιο ή άνθρωπος της διπλανής πόρτας. Άνδρας ή γυναίκα;
Φανταστείτε τον άνθρωπο που περιμένετε να εμφανιστεί ως νέος μεσσίας ή σαν νέος ηγέτης που θα συνεπάρει τα πλήθη και θα εγείρει μια επανάσταση. Πως θα είναι; Υπάρχει ανάμεσα μας κάποιος υποψήφιος που έχει αρχίσει έστω δειλά-δειλά να κάνει την εμφάνιση του.
Από τα μέχρι τώρα γεγονότα οι προσδοκίες παραμένουν σιωπηλά απλά προσδοκίες. Όμως υπάρχει πολύ σοβαρός λόγος να παραμείνει μια ανικανοποίητη προσδοκία και ο λόγος είναι ίσως προφανής αρκεί να συγκρίνει κανείς χρονικές περιόδους και συνθήκες που συνέβη κάτι παρόμοιο στο παρελθόν. Η ιστορία δεν είναι μόνο χρονικά γεγονότα αλλά αν βάλεις τον μεγεθυντικό φακό πάνω στις σελίδες της θα διαπιστώσεις σχετικά εύκολα ότι προσφέρεται για μια βαθύτερη ανάλυση.
Η ποιότητα ενός λαού και τα χαρακτηριστικά που τον διακρίνουν θα χρωματίσουν και τον ήρωα μας. Ένα άλλο γνώρισμα των άλλοτε ηρωικών εποχών ήταν η ατομική προσωπικότητα που επικρατούσε είτε λόγω διανόησης είτε λόγω θάρρους. Εκείνες τις εποχές ένας έκανε για πολλούς μύθος ή ιστορία ο ήρωας είχε τη δύναμη να νικάει μόνος του δεκάδες αντιπάλους. Αυτόν περιμένουμε; Αν ναι τότε πραγματικά η επανάσταση μπορεί να περιμένει.
Σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη της πιο σύγχρονης ιστορίας υπήρχε μεγάλη τόλμη από πολλούς έχοντας μπροστάρηδες ελάχιστους και κυρίως οργανωτές παρά ήρωες. Οι καθαρά ηρωικές εξατομικευμένες μορφές ανήκουν στο βάθος του χρόνου. Αν περιμένετε κάποιον spiderman ή superman τότε η επανάσταση μπορεί να περιμένει.
Αλλά μιας και μιλάμε για επανάσταση τι ακριβώς εννοούμε; Μια εκτός ορίων οργισμένη αντίδραση εναντίον της πολιτικής εξουσίας που αποδείχτηκε κατώτερη των περιστάσεων; Μια αιματοβαμμένη ένοπλη αντιπαράθεση ή μήπως μια επανάσταση συνείδησης μια επανάσταση νοοτροπίας;
Στη δεύτερη περίπτωση μη περιμένετε κανέναν ήρωα ο ήρωας είστε εσείς και θα πρέπει να συγκρουστείτε με τον κατώτερο εαυτό σας που τόσα χρόνια σας κρατούσε υπόδουλους με διάφορα τεχνάσματα. Βόλεμα, απληστία, ωχαδερφισμό, αδιαφορία για τον πλησίον κλπ.
Στη πρώτη περίπτωση μάλλον περιμένετε έναν απλό άνθρωπο χωρίς διλήμματα χωρίς αναστολές αρκετά βίαιο πέρα από θαρραλέο ίσως αδίστακτο που δεν έχει να χάσει τίποτε. Σ’ αυτή την περίπτωση άδικα περιμένετε γιατί ακόμη κι αν βρεθεί είμαι σίγουρος ότι κατά βάθος δεν σας εκφράζει. Από το λίγο χρονικό διάστημα που σας ξέρω ως συμπατριώτες μου δεν θέλετε αυτού του είδους την ανατροπή που κι εγώ πιστεύω ότι θα ξεφύγει απ’ τον έλεγχο και θα οδηγήσει στο χάος.
Όλοι αναμένουν μια βελούδινη επανάσταση με έναν ηγέτη διανοούμενο, οραματιστή δίκαιο αλλά και αυστηρό, φιλόπατρι και δυναμικό με ήρεμο παρουσιαστικό και ρητορική ικανότητα. Αυτός ο άνθρωπος δεν υπάρχει μόνος του αυτός ο άνθρωπος θα προκύψει σαν σύνολο όταν συμβεί η πρώτη επανάσταση. Όταν όλοι εμείς κι ο καθένας ξεχωριστά κάνουμε την επανάσταση εντός μας. Όταν καθαρίσουμε την θολή εικόνα μας που ακόμη μοιάζει με εκείνη αυτών που αποκαλούμε προδότες. Όταν αλλοιώσουμε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που μας θυμίζουν εκείνους. Όταν γίνουμε πρώτα εμείς αυτό που θέλουμε να είναι οι άλλοι. Όταν ξυπνήσει μέσα μας ο ήρωας που θα νικήσει τον άλλο μας εαυτό τότε ας κοιτάξουμε τον καθρέφτη κι ας αναρωτηθούμε πως θα θέλαμε να μοιάζει ο ήρωας που περιμένουμε.
Ως τότε όμως η επανάσταση μπορεί να περιμένει.
Σμιξιώτης Κωνσταντίνος, συγγραφέας
