
Η 17η Ιουνίου έχει οριστεί σαν Παγκόσμια Ημέρα για την Ερημοποίηση, αφού τα Ηνωμένα Έθνη αναγνώρισαν ότι το φαινόμενο δεν περιορίζεται στις γνωστές ερήμους, αλλά απειλεί πολλές περιοχές της γης τόσο θερμές όσο και ψυχρές.
Η σοβαρότητα του φαίνεται από τον επίσημο ορισμό του: «Ερημοποίηση είναι η διαδικασία υποβάθμισης ξηρών, ημί-ξηρων και ύφυγρων γαιών που προκαλείται από βιοφυσικούς και ανθρώπινους (κοινωνικο-οικονομικούς και θεσμικούς) παράγοντες. Υποβάθμιση της γης σημαίνει μείωση ή απώλεια της βιολογικής και οικονομικής παραγωγικότητας και πολυπλοκότητας αρδευόμενης και μη-αρδευόμενης γεωργικής γης, λειμώνων, βοσκοτόπων, δασών και δασικών εκτάσεων».
Τα τελευταία 40 χρόνια, σχεδόν το ένα τρίτο των αγροτικών εκτάσεων της γης έχει καταστεί μη παραγωγικό, με αποτέλεσμα να έχει εγκαταλειφθεί, ενώ σχεδόν τα τρία τέταρτα των βοσκοτόπων εμφανίζουν σημάδια ερημοποίησης.
Η Διεθνής Σύμβαση για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας υπογράφηκε το 1994. Μεταξύ άλλων, ζητά από τις χώρες που την επικύρωσαν να ετοιμάσουν και να εφαρμόσουν Εθνικά Σχέδια Δράσης, ενώ το έτος 2006 κηρύχθηκε Παγκόσμιο Έτος για το Νερό και για την Ερημοποίηση.
Η Ελλάδα έχει υπογράψει τη Διεθνή Σύμβαση και το 2001 θεσμοθετήθηκε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης . Ενώ το 1996 συγκροτήθηκε η Εθνική Επιτροπή για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης από το Υπουργείο Γεωργίας. Το θεσμικό και οργανωτικό πλαίσιο υπάρχει αλλά η χώρα αντιμετωπίζει έντονο και κλιμακούμενο πρόβλημα υποβάθμισης της γης και ερημοποίησης.
Και εδώ τίθενται συγκεκριμένα ερωτήματα που αφορούν τη χώρα μας, όπως αν λαμβάνονται υπόψη στις αποφάσεις για αναπτυξιακά έργα σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο το Εθνικό Σχέδιο Δράσης;
Με την ολοένα και αυξανόμενη οικιστική και τουριστική ανάπτυξη, ερήμην της διαθεσιμότητας κρίσιμων πόρων όπως το νερό, υδροβόρες δραστηριότητες σε ξηρο-θερμικές περιοχές, αλόγιστη και ανεξέλεγκτη χρήση νερού γενικότερα, εγκατάλειψη των υποβαθμισμένων περιοχών και δημιουργία νέων μετά από πυρκαγιές, υπερβόσκηση, καταστροφή υδροβιοτόπων, δασών και δασικών εκτάσεων, η ερημοποίηση βρίσκεται προ των πυλών.
Η υποβάθμιση και η ερημοποίηση πλήττουν το ένα τρίτο της επιφάνειας της Γη, αποτελώντας απειλή για την επιβίωση, την ευημερία και την ανάπτυξη σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων.
Κρίσιμη είναι η Οδηγία για το Νερό του 2000 που απαιτεί ορισμό Αρχών Διαχείρισης Υδατικών Διαμερισμάτων και σύνταξη των αντίστοιχων Σχεδίων Διαχείρισης Υδατικών Πόρων, όπως και η Οδηγία για τους Οικοτόπους και το Δίκτυο Φύση 2000.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε το αυξημένο πρόβλημα λειψυδρίας και ξηρασίας που αντιμετωπίζει η χώρα μας, ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο, κυρίως στα νησιά των Δωδεκανήσων και των Κυκλάδων και να αναλογιστούμε τη σοβαρότητα του ζητήματος της ερημοποίησης, προκειμένου να σταματήσουμε την εξέλιξη του φαινομένου και να προστατέψουμε την αειφορία της ελληνικής γης.